Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thương hiệu chuyên sản xuất mixer chất lượng cao như Yamaha, Soundcraff, Behringer,.. Vậy mixer là gì? Mixer hay còn gọi là bàn trộn âm thanh. Đây là thiết bị chuyên dụng trong ngành Audio. Chỉ có những người trong lĩnh vực Audio mới hiểu rõ được tác dụng của Mixer.
Công dụng của Mixer chính là thiết bị dùng để trộn nhiều loại tín hiệu với nhau. Tùy vào mục đích sử dụng khác nhau mà chúng ta chia mixer ra làm nhiều loại: bàn mixer thường, mixer digital, mixer biểu diễn, mixer karaoke, mixer thu nhạc,…
Đối với Mixer chuyên dùng trong Karaoke, nó có thể trộn, chỉnh giữa nhạc và lời bài hát, chỉnh cân đối và hài hòa giữa nhạc và lời sẽ làm cho chất lượng bài hát lên cao nhất.
Ta cùng tìm hiểu chức năng của các nút cơ bản trên bàn mixer
Chức năng các nút trên bàn mixer
- Gain: Gain được dùng để tăng hoặc giảm độ lớn ngõ vào của các loại nhạc cụ hay micro. Để chỉnh gain, bạn chỉ cần nhấn nút PFL ( Pre Fader Level) tại kênh đó xuống, hãy yêu cầu ca sĩ hay nhạc công chơi nhạc cụ ở mức lớn nhất. Bạn hãy chú ý dàn đèn Led bên phải, nếu nó sáng ở mức 0 dB là được.
- Lo cut: Điều chỉnh tần số tại kênh để cắt bỏ tín hiệu dưới tần số mà núm chỉnh này xác định. Thay đổi từ vị trí OFF (không loại bỏ tần số nào) đến cao nhất là cắt tất cả tần số 300Hz trở xuống.
- Hi EQ : Thường gọi là Treble, âm thanh cao. Bạn có thể tăng +15dB hoặc giảm -15dB cho tần số trung tâm của High 12 KHz.
- Mid EQ: Điều chỉnh lượng tăng, giảm tiếng trung ở +/- 15dB. tần số cắt giảm được ấn định bởi nút chỉnh tần số trung (Mid Frequency) ở dãi tần số từ 100 Hz – 5kHz.
- Low EQ: Điều chỉnh tiếng trầm Bass. Bạn có thể tăng, giảm 15dB ở tần số trung tâm 75 Hz.
- Cảnh báo : Nếu bạn nâng những tần số thấp này lên quá nhiều sẽ là nguyên nhân làm cho công suất bị quá tải và có thể dẫn đến hư loa
- Mid Freq: Xác định tần số cho tiếng trung có thể điều chỉnh tần số từ 100Hz đến 5Hz.
- Mon send: Đây là nút để thay đổi độ lớn tín hiệu của kênh này để đưa tới ngõ ra Monitor. Tín hiệu này không phụ thuộc vào Fader chỉnh độ lớn của kênh, nhưng bị EQ của kênh tác động.
- EFX send: Đây là nút để thay đổi độ lớn tín hiệu của kênh này để đưa tới bộ trộn Effect. Tín hiệu Effect phụ thuộc vào Fader chỉnh độ lớn của kênh.
- AUX Send: Điều chỉnh mức tín hiệu (tín hiệu trước khi chỉnh EQ và không phụ thuộc vào mức của fader) của kênh đó được gởi tới ngõ ra AUX tương ứng. Tín hiệu có thể được điều chỉnh từ nhỏ nhất (-∞) cho đến +10dB. Mức ra chuẩn là ở vị trí giữa. Tín hiệu này cũng có thể được dùng để sử dụng tới hệ thống Monitor sân khấu, hay một thiết bị khác.
- Pan ( balance): Nếu chỉnh về bên trái thì tín hiệu ở kênh này sẽ tới kênh trái nhiều hơn. Ngược lại, chỉnh về bên phải sẽ nghe tín hiệu của kênh này tại loa phải nhiều hơn. Mặc định được chỉnh ở vị trí 12 giờ.
- Công tắc Mute: Công tắc Mute là cách nhanh nhất loại bỏ ngay lập tức tín hiệu của kênh tới Main mixer, bộ effect và cả ngõ ra monitor mà không làm xáo trộn các phần điều khiển khác
- Đèn báo Clip/Mute: Đèn MUTE – CLIP nhấp nháy khi mức độ tín hiệu ở mức +19dBu báo hiệu còn 2 dB nữa là tín hiệu ở sẽ quá tải. Lúc này bạn nên giảm Gain hay EQ xuống.
- Đèn báo tín hiệu: Đèn báo tín hiệu sẽ sáng khi độ lớn tín hiệu của kênh đạt khoảng chừng -20dBu. Đèn này không những dùng để báo cho biết kênh này đang hoạt động , mà còn dùng như là một đồng hồ đo mức nữa
- Fader: Fader của kênh dùng dể điều khiển tín hiệu ngõ ra của kênh và kiểm soát tín hiệu tới kênh trái, phải của Main mixer và cả tín hiệu tới hệ thống effect. Điều kiện tốt nhất nên để Fader ở vị trí 0.
- Tape in/out: Ngõ vào Tape được thiết kế thích hợp với mức của ngõ ra máy ghi âm, CD hay Soundcard của máy vi tính. Mức của ngõ ra là +4dBu dùng để nối với một thiết bị ghi âm hay ngõ vào sound card. Ngõ vào tape này được sử dụng như một ngõ vào stereo bằng cách nhấn công tắc Tape to Main Mix
- Nút chọn EFX: Đây là một công tắc xoay có thể chọn 1 chương trình effect. Xin xem bảng chi tiết trong MANUAL để được giải thích rõ ràng hơn.
- Nút chỉnh EFX time: Dùng để chỉnh thời gian của các chương trình Reverb hay Delay.
- Đèn xanh báo tín hiệu và đèn đỏ báo Clip (méo): Đèn xanh báo tín hiệu và đèn đỏ báo Clip được dùng để xác định mức ngõ vào của bộ xử lý effect. Mức tín hiệu tới bộ Xử lý effect bị tác động bởi fader, effect send của kênh và nút Effect send chính điều khiển. Bắt đầu bằng việc chỉnh Efx send chính ở mức 0 (vị trí 12 giờ) và điều chỉnh Efx send ở mỗi kênh sao cho đèn báo tín hiệu sáng và đèn báo Clip thỉnh thoảng nhấp nháy là được. Khi đèn Clip sáng là chỉ còn 6dB nữa là méo !
Nhấn công tắc EFX Defeat xuống sẽ loại bỏ effect và đèn báo Clip đỏ sẽ sáng.
- EFX send: Đây là nút điều khiển mức của ngõ ra Efx send. Mức tín hiệu tại Jk Efx send và ngõ vào của bộ xử lý effect bị điều soát bởi fader, nút Efx send trên từng kênh và bởi nút này.
- EFX Return: Khi tín hiệu ngõ vào đã được xác định sử dụng Efx return để điều khiển tín hiệu ngõ ra bộ xử lý effect vào ngõ ra phải, trái của Main mix.
- Mon send Master: Đây là nút điều khiển mức của ngõ ra monitor. Mức tín hiệu tại Jk Monitor send bị điều soát bởi nút mon send trên từng kênh và bởi nút Monitor send master.
- Headphone level: Điều chỉnh mức độ lớn của tín hiệu đến Headphone.
- Đèn báo PFL và cơng tắc nhấn PFL: Khi không có nút PFL nào nhấn xuống, thì tín hiệu tại Headphone là tín hiệu của hai kênh Left và Right Master, đèn báo PFL Active tắt.
Đèn báo PFL Active nhấp nháy khi 1 công tắc PFL của kênh nào đó được nhấn xuống, đồng thời tín hiệu nghe được tại Headphone cũng chính là tín hiệu của kênh đó.
- Cần gạt monitor: Điều chỉnh độ lớn tín hiệu Monitor được gởi tới ngõ ra Monitor
- Nguồn Phantom: Cung cấp +48 Vol cho Micro cần nó (Micro Condenser)
- Đèn báo nguồn Phantom: Đèn báo này sáng khi công tắc nguồn Phantom ấn nhấn xuống
Chú ý: Khi sử dụng nguồn Phantom, không sử dụng micro điện dung (dynamic) không cân bằng hoặc thiết bị khác nối vào ngo õXLR(canon). - Pad: Khi nhấn nút này xuống tín hiệu ngõ vào của kênh này sẽ giảm 20 dB.
- Polarity: Khi bạn nhấn nút này, có tác dụng đảo cực.
- Nếu sử dụng jk canon: Chân 2 là dương (+) sẽ đổi thành (-), và chân 3 là (-) sẽ đổi thành (+).
- Tape to CTRL/HP: Nhấn công tắc này xuống để đưa tín hiệu tại ngõ Tape vào ngõ Control room và Headphone.
- Tape to Mix : Nhấn công tắc này xuống để đưa tín hiệu từ ngõ vào Tape(13) vào ngõ ra chính(39).
- Công tắc nhấn Contour: Nhấn nút này xuống để làm tăng thêm hiệu quả cho tín hiệu bằng cách cộng thêm vào cả những âm trầm và âm cao. Hiệu quả đặc biệt này rất thích hợp cho những âm thanh có âm lượng nhỏ hoặc cho tín hiệu máy ghi âm/CD.
- Công tắc PLF / đèn báo PFL : Nhấn nút PLF để kiểm tra tín hiệu vào và chuyển tới Headphone. Bình thường đèn Signal – PFl (vàng) sẽ báo có tín hiệu trong kênh ở mức -20dB hay lớn hơn. Nhưng nếu nhấn nút PFL, đèn sẽ sáng liên tục cho biết rằng tín hiệu ở Headphone là PFL.
- Công tắc AFL / đèn báo AFL – Clip: Khi bạn nhấn nút này thì tín hiệu được gởi đến Headphone và đèn AFL sẽ sáng. Đèn led sáng báo tín hiệu được chọn. (khi có tín hiệu vào thì đèn Led sẽ sáng)
- Left, right, Bus Assiggn Switches: Những nút này để chọn tín hiệu của bộ trộn Group được gởi tới đâu.
- AFL switch / Signal-AFL LED: Nhấn nút này để đưa trực tiếp tín hiệu sau khi chỉnh sửa Group tương ứng đến đường ra của Headphone.
- Group fader: Xác định tín hiệu Group tương ứng được đưa đến đường ra nhiều hay ít. Mức ấn định tốt nhất là ở vị trí 0dB.
- To AUX1 & To AUX 2 control: Xác định mức độ tín hiệu được đưa đến ngõ AUX tương ứng.
Chú ý không dùng ngõ AUX 1& 2 cho các thếit bị như Echo, Reverb,… vì khi nó được gửi lại bộ trộn AUX, sẽ tạo ra tiếng hú. - EFX level control: Xác định mức độ tín hiệu EFX được gửi tới ngõ ra tương ứng.
- ½, ¾ Bus Assign Switches: Những nút này quyết định tín hiệu (sau khi đã chỉnh EQ và độ lớn phụ thuộc vào Fader) của kênh này đước gửi tới đâu. (Group 1 – 4)
- ½, ¾, L/R Bus Assign Switches: Những nút này quyết định tín hiệu return tương ứng nằm ở đâu.
- Mute Switch / Mute – Clip Led: Nút Mute ngắt tạm thời tất cả các đường ra từ Return. Khi nhấn nút thì đèn báo sẽ sáng.
- AFL/Signal- AFL Led: Nhấn nút này sẽ đưa trực tiếp tín hiệu khi chỉnh sửa của Group tương ứng đến đường ra của Headphone.
- Effects 2 patch switch: Khi nhấn nút này thì Effect2 sẽ được sử dụng làm return 2 hoặc sẽ được gửi trực tiếp đến đường vào của từng kênh hoặc từng group (sử dụng Jk TRS (stereo): đỉnh (tip-send) để gửi, vòng (ring = return) là trở về, còn lại là Mass.
- Media in level control: Nút này điều chỉnh độ lớn ngõ vào sử dụng jk RCA (búp sen) và được gửi tới L/R khi nhấn chọn.
- Media in L/R switch: Nút nhấn chọn L/R ở ngõ vào Media sử dụng Jk búp sen.
- Record Out Control: Điều chỉnh độ lớn ngõ ra (thu) sử dụng jk búp sen.
- Headphone Output Jk: Cắm headphone vào jk TRS này. Tín hiệu ở Headphone luôn là tín hiệu Left/Right, mỗi khi nút PFL/AFL của kênh nào: Nút nhấn chọn tín hiệu ra headphone ở đường vào Media
- Master Level Faders: Dùng để điều khiển mức tín hiệu tại ngõ ra trái/phải chính. Kết quả tốt nhất khi fader được điều khiển nằm gần điểm 0
- Led meters: Ngõ ra trái/phải chính được hiển thị bởi hai dãy đèn báo gồm 8 đoạn. Chúng có thể hiển thị tín hiệu có độ lớn từ -30dB cho đến +19dB. Mức 0dB trên hai dãy đèn tương ứng với +4dB tại ngõ ra.
- Đèn báo Power: Đèn báo cho biết thiết bị đã được cung cấp nguồn AC, công tắc Power ở vị trí on và thiết bị đã sẵn sàng hoạt động.
- Lamp 12Vdc (24 FX và 32FX): Jk cắm đèn 12Vdc. Chỉ có ở những mixer chuyên nghiệp.
Mặt trên của thiết bị
- Ngõ vào XLR (canon) dùng cho micro hay các nguồn âm thanh có trở kháng thấp khác.
- Ngõ vào Line jk ¼’ (6.3mm): Ngõ vào line bạn dùng jk 6 ly với ngõ này bạn có thể cắm micro hay nhạc cụ. Ngõ vào line và mic bạn không dùng đồng thời.
- Insert: Ngõ này cho phép bạn nối Mixer với các thiết bị ngoại vi bởi jk 6 ly. Với các thiết bị effect bạn có thể nối chúng vào ngõ này.
- Ngõ vào Stereo jk ¼’ (6.3mm): Ngõ vào unbalance sử dụng jk 6.3mm làm việc ngõ vào Stereo khi sử dụng cả hai jk hoặc như một ngõ mono nếu chỉ cắm vào ngõ vào Left/mono.
- Ngõ vào RCA jk bông sen: Ngõ vào làm việc như ngõ vào Stereo.
- Công tắc A/B: Công tắc chọn A/B trên Mixer cho phép bạn chọn lựa giữa hai nguồn âm thanh stereo để nối tới ngõ vào stereo.
- Group Inserts: Ngõ này cho phép bạn chèn một bộ xử lý tín hiệu để đưa ra ngõ group.
- Group Outputs: Ngõ ra group dùng jk stereo để đưa tín hiệu group ra ngõ này.
- Mon Send: Ngõ ra này là 1 jk 6.3mm trên phần ngõ ra chính. Có thể lấy tín hiệu ra là balance hay unbalance. Tín hiệu tại ngõ ra này được quyết định bởi các núm chỉnh Mon send trên mỗi kênh và Mon send chính.
- Efx Send: Ngõ ra này là 1 jk 6.3mm trên phần ngõ ra chính. Có thể lấy tín hiệu ra là balance hay unbalance. Tín hiệu tại ngõ ra này được quyết định bởi các núm chỉnh Efx send trên mỗi kênh và Efx send chính.
- Ngõ ra Control room: Ngõ ra này là 2 jk 6.3mm trên phần ngõ ra chính. Có thể lấy tín hiệu ra là balance hay unbalance. Tín hiệu tại ngõ ra control room này được chỉnh bằng nút headphone
- Ngõ ra Left/right: Là ngõ ra chính của mixer, tại ngõ ra này bạn cho tín hiệu ra dàn âm thanh chính của bạn. Mức độ tín hiệu ở ngõ ra này được điều chỉnh bởi Master level faders. Cả 2 ngõ ra này có thể được dùng cùng một lúc.
- AUX Outputs: Những AUX Outputs có ¼” TRS jk cân bằng và cung cấp tín hiệu từ Auxiliary Outputs. Bộ điều khiển AUX Level điều chỉnh mức độ ngõ ra.
- Ngõ ra Headphone: Ngõ ra này là 1 jk 6ly. Thông thường tín hiệu trong headphone là tín hiệu trái/phải. Nếu công tắc Tape to control room bị nhấn xuống, thì tất nhiên tín hiệu của ngõ tape sẽ được cộng vào để có thể kiểm tra tại headphone.
- Effects 2 Patch Jk: Sử dụng Jk TRS (6ly stereo) để patch (chuyển) tín hiệu Effect 2 đến một đường vào hay đường group insert hay một thiết bị khác.
- EFX 2 Return Jks: Ngõ này để lấy tín hiệu xử lý bên ngoài vào Effect 2.
- Media in jks: Ngõ vào sử dụng jk búp sen.
- Record Output jks: Ngõ ra để ghi lại những tín hiệu dang phát, sử dụng jk búp sen.
- USB Memory conect tor: Sử dụng để thu và phát tín hiệu bằng USB (sử dụng dạng đuôi Mp3,..)
- USB Computer Conector: Sử dụng ngõ này để kết nối với máy tính.
- Công tắc nguồn:Nhấn nút này để cung cấp điện năng cho máy. Nhấn công tắc nguồn về vị trí On để cung cấp nguồn điện cho thiết bị.
- Ổ cắm nguồn: Đây là ổ cắm nguồn cung cấp nguồn điện AC cho thiết bị. Nối nó với một liên kết và dây mát. Thiết bị có thể bị hư nếu dùng điện thế không phù hợp.
Quy trình chỉnh mixer đúng cách và chuyên nghiệp nhất.
Đây là giai đoạn cuối cùng và cũng là giai đoạn QUAN TRỌNG nhất
Chúng ta phải cân chỉnh hệ thống ( bao gồm equalizer, crossover, compressor, limiter, power…) sao cho hoàn hảo trưóc, rồi mới cân chỉnh mixer.
I/ CẮM DÂY VÀ CHUẨN BỊ CÁC THIẾT BỊ.
- Hãy cắm các micro và các nhạc cụ theo thứ tự thích hợp nhất đối với từng người. Nhưng chú ý các micro nên ở một nhóm, và nhạc cụ ở một nhóm.
- Toàn bộ micro cắm vào jack XLR. Nếu micro là loại dynamic, đừng mở PHANTOM power. Nhưng nếu micro là loại condenser, bạn PHẢI mở PHANTOM power và cắm vào ngõ XLR mới hoạt động được.
- Nhạc cụ cắm vào jack 6 ly.
- Nối Send Effect của MICER vô INPUT của Effect, và OUTPUT của Effect vô Return của mixer.
- Nối L/R master vô Equalizer.
- Nối Aux out 1 – 2 vô hệ thống ampli-loa kiểm tra.
- Nếu mixer của bạn có Subgroup, bạn hãy chia chúng theo theo từng nhóm (vd : Ca là nhóm 1,2; nhạc cụ là nhóm 3,4; Trống thùng là nhóm 5,6…)
- Chỉnh toàn bộ Gain (trim) về vị trí nhỏ nhất (tối đa bên trái), kéo toàn bộ các fader volume ở mức nhỏ nhất
- Đưa Equalizer của từng đường (Hi, Mid, Lo) về 0 (vị trí ngay giữa).
- Vặn Aux, Effect, Monitor ….về vị trí nhỏ nhất
- Chỉnh Pan của các kênh ngay giữa. Nếu bạn cắm stereo vào 2 kênh, chỉnh pan kênh 1 sang tận cùng bên trái, chỉnh pan kênh 2 sang tận cùng bên phải.
II/ CHỈNH GAIN VÀ VOLUME
- Đưa Master LR lên 0dB, và Subgroup lên -3 dB.
- Bạn yêu cầu từng ca sĩ, từng nhạc cụ lần lượt thử theo thứ tự. Đừng bao giờ thử chung toàn bộ ca sĩ – dàn nhạc khi bạn chưa hoàn thành giai đoạn này.
- Trong quá trình thử, bạn theo các bước sau :
a/ Đẩy Fader lên – 6 dB.
b/ Yêu cầu ca sĩ / nhạc công thử mức trung bình và mức lớn nhất.
c/ Tăng Gain lên từ từ cho đến khi nào đèn Clip bắt đầu báo đỏ. Lúc này bạn giảm xuống một ít là vừa, ngay cả khi lúc âm thanh lớn nhất cũng không được báo đỏ. Nếu Mixer có nút PFL thì thật là tuyệt : bạn nhấn nút này xuống, Yêu cầu ca sĩ/nhạc công thử âm thanh ở các mức trung bình và lớn nhất, kế đến bạn tăng gain cho đến khi nào 2 cột đèn LR báo đến 0dB (đối với mức lớn nhất) thì bạn dừng lại.
Phải luôn nhớ rằng:
Trong bất kỳ tình huống nào, đèn đỏ báo Clip cũng KHÔNG BAO GIỜ được sáng đỏ.
Gain là định lượng mức vào, chứ không phải là nơi chỉnh to nhỏ. Vì vậy sau khi chỉnh Gain xong, đừng đụng đến nó nữa (trừ trường hợp ban nhạc thay đổi volume của họ)
Nếu muốn chỉnh to nhỏ, Volume là nơi bạn cần phải chỉnh và luôn nhớ đến qui tắc Db
Nút PAD: Nếu tín hiệu sau khi đã giảm hết gain mà vẫn còn báo đỏ, nhấn nút PAD xuống, ngay lập tức, tín hiệu sẽ bị giảm 20 dB
III/ CHỈNH CHẤT TIẾNG
Việc quan trọng nhất, lắng nghe âm thanh bị dư hay thiếu cái gì,
Sau khi đã xác định đuợc chính xác vấn đề, bạn mới bắt đầu chỉnh
Vị trí 0dB: Không có tác dụng, Vặn qua phải, tăng. Vặn sang trái, giảm
1.LO : Thường cố định ở tần số 80Hz hay 100Hz : Tăng/giảm âm trầm. Giúp âm thanh có “lực”, ấm, đầy đặn nhưng nếu qúa sẽ làm âm thanh tối, nghe không rõ, bị ù.
2.MID : Thường cố định ở tần số 800 Hz, 1kHz hoặc 2 kHz. Tăng/giảm âm trung. Giúp âm thanh nghe rõ ràng, trung thực nhưng nếu tăng qúa sẽ làm âm thanh chói, bọng…Nếu giảm qúa sẽ làm âm thanh mờ, không nghe rõ từng chi tiết.
Bạn nên nhớ rằng hầu hết các giọng ca và nhạc cụ đều có tần số từ 200Hz đến 2kHz. (tham khảo bảng tần số của các âm thanh)
3.HI : Thường cố định ở tần số 8kHz hay 12kHz :
Tăng / giảm âm cao. Các chữ có “s, x, gi, tr, ch”, các nhạc cụ hihat, cymbal đều bị ảnh hưởng rất lớn bởi nút này. Nút HI giúp bạn có thể phân biệt được rõ ràng Sanh – Xanh – Tranh – Gianh – Chanh…, nghe ngọt lỗ tai, đuôi của tiếng Verb, Echo nghe rất đã, nhưng nếu đưa lên qúa, sẽ dễ gây ra hú và đứt treble.
4.MID FREQUENCY
Đối với những ai chưa có kinh nghiệm chỉnh âm thanh, Mixer có 3 tone là chọn lựa thích hợp nhất. Chỉ khi nào bạn thật sự hiểu rõ tính chất của từng tần số, bạn hãy chọn EQ có thêm phần Frequency.
Frequency (Freq): thường là Mid Freq, nút này cho phép bạn thay đổi tần số của phần Mid (tiếng trung) từ 200Hz đến 5kHz.
Nút này sẽ hoàn toàn không có tác dụng nếu bạn để nút Mid ở ngay giữa (0dB)
Nếu bạn tăng nút Mid lên 6 dB, có nghĩa bạn đã tăng tần số được xác định bởi nút Mid Freq lên 6dB. Và ngược lại.
Ví dụ : bạn để nút Mid Freq ở tần số 250 Hz, sau đó bạn giảm nút Mid xuống 3 dB, điều đó có nghĩa là bạn đã giảm 3 dB ở khoảng tần số 250 Hz.
Nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm để chỉnh Mid Freq, hãy thử dùng cách này: đưa Mid lên +9dB, sau đó xoay dần nút Mid Freq từ trái sang phải từ từ, lắng nghe để tìm tần số nghe TỆ nhất (bạn phải làm đi làm lại nhiều lần). Sau đó, chỉ việc dùng nút Mid để cắt bớt tần số đó.
Chú ý:
Luôn cố gắng bớt chứ đừng tăng. Ví dụ bạn cảm thấy âm thanh hơi tối, thay vì nâng treble, hãy thử giảm bass xem, còn nếu sáng quá, tiếng mỏng, thay vì tăng bass, giảm treble thử xem.
IV/ CHỈNH LOA KIỂM TRA.
Sau khi bạn đã hài lòng với độ lớn âm thanh, chất tiếng (EQ), bây giờ là lúc bạn chỉnh loa kiểm tra (Monitor) cho chính nhạc công đó.
Yêu cầu nhạc công tiếp tục thử, tăng nút Aux (mà bạn dùng để nối với hệ thống amp + loa kiểm tra) đến khi nào nhạc công cảm thấy hài lòng. Chú ý, Aux để kết nối Monitor nên là Aux
Pre, để âm lượng sẽ không bị ảnh hưởng lên xuống khi bạn đẩy cần volume. Bạn đừng bao giờ đụng vào nút Aux này nữa, trừ khi chính nhạc công đó yêu cầu. (nếu không bạn sẽ bị ăn búa !)
IV/ CHỈNH EFFECT.
Tất cả mọi thứ đã OK, nếu là nhạc cụ, chắc bạn không cần thêm effect vào (ngoại trừ trống hoặc nhạc cụ thùng như guitar thùng, violin, kèn…)
Bây giờ bạn hãy cho Effect vào
1.Chỉnh Effect Send ở master lên 0 dB, Effect Return ở master lên 0 dB.
2.Đưa effect của kênh lên từ từ cho đến khi bạn hài lòng.
CHÚ Ý :
Đèn input của effect chỉ được phép xanh. KHÔNG được đỏ trong bất kỳ tình huống nào.
Effect chỉ được phép nhỏ hơn tiếng thật (tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp nghe gần bằng cũng đã là qúa nhiều)
Sau khi hoàn thành 1 kênh, tiếp tục kênh tiếp theo…
Sau khi đã thử từng kênh, bạn hãy yêu cầu ban nhạc chơi một vài bài. Bạn hãy điều chỉnh lại các giọng ca và các nhạc cụ sao cho hài hoà hơn nữa (bạn hãy dùng fader mà điều chỉnh to nhỏ, đừng nên chỉnh lại các nút gain nếu không cần thiết)
Ngoài ra, chú ý những điểm sau đây :
1/ Các fader của từng kênh luôn nhỏ hơn Subgroup, và Subgroup luôn nhỏ hơn Master. Nếu các bạn làm ngược lại, các bạn sẽ mất headroom.
2/ Luôn theo dõi hai cột đèn LR, đừng để cho chúng vượt quá 0dB (để khi ban nhạc bất ngờ đánh lớn hơn bình thường , thì ta vẫn còn khoản headroom dự trữ).
3/ Lúc nhạc cụ hay giọng ca nào solo chính, ta hãy đưa phần đó lên; còn nếu không thì lại giảm xuống.
4/ Lúc Micro không sử dụng, lập tức nhấn MUTE để tránh hú.
5/ Bạn luôn phải nhớ:
• Tăng / giảm 3dB là tăng / giảm độ lớn âm thanh một CHÚT
• Tăng / giảm 6dB là tăng / giảm độ lớn âm thanh mà ta có thể nhận biết rõ ràng.
• Tăng / giảm 10 dB là tăng / giảm độ lớn âm thanh GẤP ĐÔI / MỘT NỬA
5/ Bạn đừng cố gắng bắt hệ thống âm thanh của mình chịu đựng qúa sức khả năng của nó, nếu không thì bạn phải trả giá rất đắt cho một buổi biểu diễn không thành công và một ngày hôm sau đen tối.
Mixer thật sự là một công cụ hữu ích dành cho người vận hành hệ thống audio. Với bàn mixer họ hoàn toàn có thể làm mọi thứ để cho ra âm thanh chất lượng như họ mong muốn.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thương hiệu chuyên sản xuất mixer chất lượng cao như Yamaha, Soundcraff, Behringer,.. Vậy mixer là gì? Mixer hay còn gọi là bàn trộn âm thanh. Đây là thiết bị chuyên dụng trong ngành Audio. Chỉ có những người trong lĩnh vực Audio mới hiểu rõ được tác dụng của Mixer.
Công dụng của Mixer chính là thiết bị dùng để trộn nhiều loại tín hiệu với nhau. Tùy vào mục đích sử dụng khác nhau mà chúng ta chia mixer ra làm nhiều loại: bàn mixer thường, mixer digital, mixer biểu diễn, mixer karaoke, mixer thu nhạc,…
Đối với Mixer chuyên dùng trong Karaoke, nó có thể trộn, chỉnh giữa nhạc và lời bài hát, chỉnh cân đối và hài hòa giữa nhạc và lời sẽ làm cho chất lượng bài hát lên cao nhất.
Ta cùng tìm hiểu chức năng của các nút cơ bản trên bàn mixer
Chức năng các nút trên bàn mixer
- Gain: Gain được dùng để tăng hoặc giảm độ lớn ngõ vào của các loại nhạc cụ hay micro. Để chỉnh gain, bạn chỉ cần nhấn nút PFL ( Pre Fader Level) tại kênh đó xuống, hãy yêu cầu ca sĩ hay nhạc công chơi nhạc cụ ở mức lớn nhất. Bạn hãy chú ý dàn đèn Led bên phải, nếu nó sáng ở mức 0 dB là được.
- Lo cut: Điều chỉnh tần số tại kênh để cắt bỏ tín hiệu dưới tần số mà núm chỉnh này xác định. Thay đổi từ vị trí OFF (không loại bỏ tần số nào) đến cao nhất là cắt tất cả tần số 300Hz trở xuống.
- Hi EQ : Thường gọi là Treble, âm thanh cao. Bạn có thể tăng +15dB hoặc giảm -15dB cho tần số trung tâm của High 12 KHz.
- Mid EQ: Điều chỉnh lượng tăng, giảm tiếng trung ở +/- 15dB. tần số cắt giảm được ấn định bởi nút chỉnh tần số trung (Mid Frequency) ở dãi tần số từ 100 Hz – 5kHz.
- Low EQ: Điều chỉnh tiếng trầm Bass. Bạn có thể tăng, giảm 15dB ở tần số trung tâm 75 Hz.
- Cảnh báo : Nếu bạn nâng những tần số thấp này lên quá nhiều sẽ là nguyên nhân làm cho công suất bị quá tải và có thể dẫn đến hư loa
- Mid Freq: Xác định tần số cho tiếng trung có thể điều chỉnh tần số từ 100Hz đến 5Hz.
- Mon send: Đây là nút để thay đổi độ lớn tín hiệu của kênh này để đưa tới ngõ ra Monitor. Tín hiệu này không phụ thuộc vào Fader chỉnh độ lớn của kênh, nhưng bị EQ của kênh tác động.
- EFX send: Đây là nút để thay đổi độ lớn tín hiệu của kênh này để đưa tới bộ trộn Effect. Tín hiệu Effect phụ thuộc vào Fader chỉnh độ lớn của kênh.
- AUX Send: Điều chỉnh mức tín hiệu (tín hiệu trước khi chỉnh EQ và không phụ thuộc vào mức của fader) của kênh đó được gởi tới ngõ ra AUX tương ứng. Tín hiệu có thể được điều chỉnh từ nhỏ nhất (-∞) cho đến +10dB. Mức ra chuẩn là ở vị trí giữa. Tín hiệu này cũng có thể được dùng để sử dụng tới hệ thống Monitor sân khấu, hay một thiết bị khác.
- Pan ( balance): Nếu chỉnh về bên trái thì tín hiệu ở kênh này sẽ tới kênh trái nhiều hơn. Ngược lại, chỉnh về bên phải sẽ nghe tín hiệu của kênh này tại loa phải nhiều hơn. Mặc định được chỉnh ở vị trí 12 giờ.
- Công tắc Mute: Công tắc Mute là cách nhanh nhất loại bỏ ngay lập tức tín hiệu của kênh tới Main mixer, bộ effect và cả ngõ ra monitor mà không làm xáo trộn các phần điều khiển khác
- Đèn báo Clip/Mute: Đèn MUTE – CLIP nhấp nháy khi mức độ tín hiệu ở mức +19dBu báo hiệu còn 2 dB nữa là tín hiệu ở sẽ quá tải. Lúc này bạn nên giảm Gain hay EQ xuống.
- Đèn báo tín hiệu: Đèn báo tín hiệu sẽ sáng khi độ lớn tín hiệu của kênh đạt khoảng chừng -20dBu. Đèn này không những dùng để báo cho biết kênh này đang hoạt động , mà còn dùng như là một đồng hồ đo mức nữa
- Fader: Fader của kênh dùng dể điều khiển tín hiệu ngõ ra của kênh và kiểm soát tín hiệu tới kênh trái, phải của Main mixer và cả tín hiệu tới hệ thống effect. Điều kiện tốt nhất nên để Fader ở vị trí 0.
- Tape in/out: Ngõ vào Tape được thiết kế thích hợp với mức của ngõ ra máy ghi âm, CD hay Soundcard của máy vi tính. Mức của ngõ ra là +4dBu dùng để nối với một thiết bị ghi âm hay ngõ vào sound card. Ngõ vào tape này được sử dụng như một ngõ vào stereo bằng cách nhấn công tắc Tape to Main Mix
- Nút chọn EFX: Đây là một công tắc xoay có thể chọn 1 chương trình effect. Xin xem bảng chi tiết trong MANUAL để được giải thích rõ ràng hơn.
- Nút chỉnh EFX time: Dùng để chỉnh thời gian của các chương trình Reverb hay Delay.
- Đèn xanh báo tín hiệu và đèn đỏ báo Clip (méo): Đèn xanh báo tín hiệu và đèn đỏ báo Clip được dùng để xác định mức ngõ vào của bộ xử lý effect. Mức tín hiệu tới bộ Xử lý effect bị tác động bởi fader, effect send của kênh và nút Effect send chính điều khiển. Bắt đầu bằng việc chỉnh Efx send chính ở mức 0 (vị trí 12 giờ) và điều chỉnh Efx send ở mỗi kênh sao cho đèn báo tín hiệu sáng và đèn báo Clip thỉnh thoảng nhấp nháy là được. Khi đèn Clip sáng là chỉ còn 6dB nữa là méo !
Nhấn công tắc EFX Defeat xuống sẽ loại bỏ effect và đèn báo Clip đỏ sẽ sáng.
- EFX send: Đây là nút điều khiển mức của ngõ ra Efx send. Mức tín hiệu tại Jk Efx send và ngõ vào của bộ xử lý effect bị điều soát bởi fader, nút Efx send trên từng kênh và bởi nút này.
- EFX Return: Khi tín hiệu ngõ vào đã được xác định sử dụng Efx return để điều khiển tín hiệu ngõ ra bộ xử lý effect vào ngõ ra phải, trái của Main mix.
- Mon send Master: Đây là nút điều khiển mức của ngõ ra monitor. Mức tín hiệu tại Jk Monitor send bị điều soát bởi nút mon send trên từng kênh và bởi nút Monitor send master.
- Headphone level: Điều chỉnh mức độ lớn của tín hiệu đến Headphone.
- Đèn báo PFL và cơng tắc nhấn PFL: Khi không có nút PFL nào nhấn xuống, thì tín hiệu tại Headphone là tín hiệu của hai kênh Left và Right Master, đèn báo PFL Active tắt.
Đèn báo PFL Active nhấp nháy khi 1 công tắc PFL của kênh nào đó được nhấn xuống, đồng thời tín hiệu nghe được tại Headphone cũng chính là tín hiệu của kênh đó.
- Cần gạt monitor: Điều chỉnh độ lớn tín hiệu Monitor được gởi tới ngõ ra Monitor
- Nguồn Phantom: Cung cấp +48 Vol cho Micro cần nó (Micro Condenser)
- Đèn báo nguồn Phantom: Đèn báo này sáng khi công tắc nguồn Phantom ấn nhấn xuống
Chú ý: Khi sử dụng nguồn Phantom, không sử dụng micro điện dung (dynamic) không cân bằng hoặc thiết bị khác nối vào ngo õXLR(canon). - Pad: Khi nhấn nút này xuống tín hiệu ngõ vào của kênh này sẽ giảm 20 dB.
- Polarity: Khi bạn nhấn nút này, có tác dụng đảo cực.
- Nếu sử dụng jk canon: Chân 2 là dương (+) sẽ đổi thành (-), và chân 3 là (-) sẽ đổi thành (+).
- Tape to CTRL/HP: Nhấn công tắc này xuống để đưa tín hiệu tại ngõ Tape vào ngõ Control room và Headphone.
- Tape to Mix : Nhấn công tắc này xuống để đưa tín hiệu từ ngõ vào Tape(13) vào ngõ ra chính(39).
- Công tắc nhấn Contour: Nhấn nút này xuống để làm tăng thêm hiệu quả cho tín hiệu bằng cách cộng thêm vào cả những âm trầm và âm cao. Hiệu quả đặc biệt này rất thích hợp cho những âm thanh có âm lượng nhỏ hoặc cho tín hiệu máy ghi âm/CD.
- Công tắc PLF / đèn báo PFL : Nhấn nút PLF để kiểm tra tín hiệu vào và chuyển tới Headphone. Bình thường đèn Signal – PFl (vàng) sẽ báo có tín hiệu trong kênh ở mức -20dB hay lớn hơn. Nhưng nếu nhấn nút PFL, đèn sẽ sáng liên tục cho biết rằng tín hiệu ở Headphone là PFL.
- Công tắc AFL / đèn báo AFL – Clip: Khi bạn nhấn nút này thì tín hiệu được gởi đến Headphone và đèn AFL sẽ sáng. Đèn led sáng báo tín hiệu được chọn. (khi có tín hiệu vào thì đèn Led sẽ sáng)
- Left, right, Bus Assiggn Switches: Những nút này để chọn tín hiệu của bộ trộn Group được gởi tới đâu.
- AFL switch / Signal-AFL LED: Nhấn nút này để đưa trực tiếp tín hiệu sau khi chỉnh sửa Group tương ứng đến đường ra của Headphone.
- Group fader: Xác định tín hiệu Group tương ứng được đưa đến đường ra nhiều hay ít. Mức ấn định tốt nhất là ở vị trí 0dB.
- To AUX1 & To AUX 2 control: Xác định mức độ tín hiệu được đưa đến ngõ AUX tương ứng.
Chú ý không dùng ngõ AUX 1& 2 cho các thếit bị như Echo, Reverb,… vì khi nó được gửi lại bộ trộn AUX, sẽ tạo ra tiếng hú. - EFX level control: Xác định mức độ tín hiệu EFX được gửi tới ngõ ra tương ứng.
- ½, ¾ Bus Assign Switches: Những nút này quyết định tín hiệu (sau khi đã chỉnh EQ và độ lớn phụ thuộc vào Fader) của kênh này đước gửi tới đâu. (Group 1 – 4)
- ½, ¾, L/R Bus Assign Switches: Những nút này quyết định tín hiệu return tương ứng nằm ở đâu.
- Mute Switch / Mute – Clip Led: Nút Mute ngắt tạm thời tất cả các đường ra từ Return. Khi nhấn nút thì đèn báo sẽ sáng.
- AFL/Signal- AFL Led: Nhấn nút này sẽ đưa trực tiếp tín hiệu khi chỉnh sửa của Group tương ứng đến đường ra của Headphone.
- Effects 2 patch switch: Khi nhấn nút này thì Effect2 sẽ được sử dụng làm return 2 hoặc sẽ được gửi trực tiếp đến đường vào của từng kênh hoặc từng group (sử dụng Jk TRS (stereo): đỉnh (tip-send) để gửi, vòng (ring = return) là trở về, còn lại là Mass.
- Media in level control: Nút này điều chỉnh độ lớn ngõ vào sử dụng jk RCA (búp sen) và được gửi tới L/R khi nhấn chọn.
- Media in L/R switch: Nút nhấn chọn L/R ở ngõ vào Media sử dụng Jk búp sen.
- Record Out Control: Điều chỉnh độ lớn ngõ ra (thu) sử dụng jk búp sen.
- Headphone Output Jk: Cắm headphone vào jk TRS này. Tín hiệu ở Headphone luôn là tín hiệu Left/Right, mỗi khi nút PFL/AFL của kênh nào: Nút nhấn chọn tín hiệu ra headphone ở đường vào Media
- Master Level Faders: Dùng để điều khiển mức tín hiệu tại ngõ ra trái/phải chính. Kết quả tốt nhất khi fader được điều khiển nằm gần điểm 0
- Led meters: Ngõ ra trái/phải chính được hiển thị bởi hai dãy đèn báo gồm 8 đoạn. Chúng có thể hiển thị tín hiệu có độ lớn từ -30dB cho đến +19dB. Mức 0dB trên hai dãy đèn tương ứng với +4dB tại ngõ ra.
- Đèn báo Power: Đèn báo cho biết thiết bị đã được cung cấp nguồn AC, công tắc Power ở vị trí on và thiết bị đã sẵn sàng hoạt động.
- Lamp 12Vdc (24 FX và 32FX): Jk cắm đèn 12Vdc. Chỉ có ở những mixer chuyên nghiệp.
Mặt trên của thiết bị
- Ngõ vào XLR (canon) dùng cho micro hay các nguồn âm thanh có trở kháng thấp khác.
- Ngõ vào Line jk ¼’ (6.3mm): Ngõ vào line bạn dùng jk 6 ly với ngõ này bạn có thể cắm micro hay nhạc cụ. Ngõ vào line và mic bạn không dùng đồng thời.
- Insert: Ngõ này cho phép bạn nối Mixer với các thiết bị ngoại vi bởi jk 6 ly. Với các thiết bị effect bạn có thể nối chúng vào ngõ này.
- Ngõ vào Stereo jk ¼’ (6.3mm): Ngõ vào unbalance sử dụng jk 6.3mm làm việc ngõ vào Stereo khi sử dụng cả hai jk hoặc như một ngõ mono nếu chỉ cắm vào ngõ vào Left/mono.
- Ngõ vào RCA jk bông sen: Ngõ vào làm việc như ngõ vào Stereo.
- Công tắc A/B: Công tắc chọn A/B trên Mixer cho phép bạn chọn lựa giữa hai nguồn âm thanh stereo để nối tới ngõ vào stereo.
- Group Inserts: Ngõ này cho phép bạn chèn một bộ xử lý tín hiệu để đưa ra ngõ group.
- Group Outputs: Ngõ ra group dùng jk stereo để đưa tín hiệu group ra ngõ này.
- Mon Send: Ngõ ra này là 1 jk 6.3mm trên phần ngõ ra chính. Có thể lấy tín hiệu ra là balance hay unbalance. Tín hiệu tại ngõ ra này được quyết định bởi các núm chỉnh Mon send trên mỗi kênh và Mon send chính.
- Efx Send: Ngõ ra này là 1 jk 6.3mm trên phần ngõ ra chính. Có thể lấy tín hiệu ra là balance hay unbalance. Tín hiệu tại ngõ ra này được quyết định bởi các núm chỉnh Efx send trên mỗi kênh và Efx send chính.
- Ngõ ra Control room: Ngõ ra này là 2 jk 6.3mm trên phần ngõ ra chính. Có thể lấy tín hiệu ra là balance hay unbalance. Tín hiệu tại ngõ ra control room này được chỉnh bằng nút headphone
- Ngõ ra Left/right: Là ngõ ra chính của mixer, tại ngõ ra này bạn cho tín hiệu ra dàn âm thanh chính của bạn. Mức độ tín hiệu ở ngõ ra này được điều chỉnh bởi Master level faders. Cả 2 ngõ ra này có thể được dùng cùng một lúc.
- AUX Outputs: Những AUX Outputs có ¼” TRS jk cân bằng và cung cấp tín hiệu từ Auxiliary Outputs. Bộ điều khiển AUX Level điều chỉnh mức độ ngõ ra.
- Ngõ ra Headphone: Ngõ ra này là 1 jk 6ly. Thông thường tín hiệu trong headphone là tín hiệu trái/phải. Nếu công tắc Tape to control room bị nhấn xuống, thì tất nhiên tín hiệu của ngõ tape sẽ được cộng vào để có thể kiểm tra tại headphone.
- Effects 2 Patch Jk: Sử dụng Jk TRS (6ly stereo) để patch (chuyển) tín hiệu Effect 2 đến một đường vào hay đường group insert hay một thiết bị khác.
- EFX 2 Return Jks: Ngõ này để lấy tín hiệu xử lý bên ngoài vào Effect 2.
- Media in jks: Ngõ vào sử dụng jk búp sen.
- Record Output jks: Ngõ ra để ghi lại những tín hiệu dang phát, sử dụng jk búp sen.
- USB Memory conect tor: Sử dụng để thu và phát tín hiệu bằng USB (sử dụng dạng đuôi Mp3,..)
- USB Computer Conector: Sử dụng ngõ này để kết nối với máy tính.
- Công tắc nguồn:Nhấn nút này để cung cấp điện năng cho máy. Nhấn công tắc nguồn về vị trí On để cung cấp nguồn điện cho thiết bị.
- Ổ cắm nguồn: Đây là ổ cắm nguồn cung cấp nguồn điện AC cho thiết bị. Nối nó với một liên kết và dây mát. Thiết bị có thể bị hư nếu dùng điện thế không phù hợp.
Quy trình chỉnh mixer đúng cách và chuyên nghiệp nhất.
Đây là giai đoạn cuối cùng và cũng là giai đoạn QUAN TRỌNG nhất
Chúng ta phải cân chỉnh hệ thống ( bao gồm equalizer, crossover, compressor, limiter, power…) sao cho hoàn hảo trưóc, rồi mới cân chỉnh mixer.
I/ CẮM DÂY VÀ CHUẨN BỊ CÁC THIẾT BỊ.
- Hãy cắm các micro và các nhạc cụ theo thứ tự thích hợp nhất đối với từng người. Nhưng chú ý các micro nên ở một nhóm, và nhạc cụ ở một nhóm.
- Toàn bộ micro cắm vào jack XLR. Nếu micro là loại dynamic, đừng mở PHANTOM power. Nhưng nếu micro là loại condenser, bạn PHẢI mở PHANTOM power và cắm vào ngõ XLR mới hoạt động được.
- Nhạc cụ cắm vào jack 6 ly.
- Nối Send Effect của MICER vô INPUT của Effect, và OUTPUT của Effect vô Return của mixer.
- Nối L/R master vô Equalizer.
- Nối Aux out 1 – 2 vô hệ thống ampli-loa kiểm tra.
- Nếu mixer của bạn có Subgroup, bạn hãy chia chúng theo theo từng nhóm (vd : Ca là nhóm 1,2; nhạc cụ là nhóm 3,4; Trống thùng là nhóm 5,6…)
- Chỉnh toàn bộ Gain (trim) về vị trí nhỏ nhất (tối đa bên trái), kéo toàn bộ các fader volume ở mức nhỏ nhất
- Đưa Equalizer của từng đường (Hi, Mid, Lo) về 0 (vị trí ngay giữa).
- Vặn Aux, Effect, Monitor ….về vị trí nhỏ nhất
- Chỉnh Pan của các kênh ngay giữa. Nếu bạn cắm stereo vào 2 kênh, chỉnh pan kênh 1 sang tận cùng bên trái, chỉnh pan kênh 2 sang tận cùng bên phải.
II/ CHỈNH GAIN VÀ VOLUME
- Đưa Master LR lên 0dB, và Subgroup lên -3 dB.
- Bạn yêu cầu từng ca sĩ, từng nhạc cụ lần lượt thử theo thứ tự. Đừng bao giờ thử chung toàn bộ ca sĩ – dàn nhạc khi bạn chưa hoàn thành giai đoạn này.
- Trong quá trình thử, bạn theo các bước sau :
a/ Đẩy Fader lên – 6 dB.
b/ Yêu cầu ca sĩ / nhạc công thử mức trung bình và mức lớn nhất.
c/ Tăng Gain lên từ từ cho đến khi nào đèn Clip bắt đầu báo đỏ. Lúc này bạn giảm xuống một ít là vừa, ngay cả khi lúc âm thanh lớn nhất cũng không được báo đỏ. Nếu Mixer có nút PFL thì thật là tuyệt : bạn nhấn nút này xuống, Yêu cầu ca sĩ/nhạc công thử âm thanh ở các mức trung bình và lớn nhất, kế đến bạn tăng gain cho đến khi nào 2 cột đèn LR báo đến 0dB (đối với mức lớn nhất) thì bạn dừng lại.
Phải luôn nhớ rằng:
Trong bất kỳ tình huống nào, đèn đỏ báo Clip cũng KHÔNG BAO GIỜ được sáng đỏ.
Gain là định lượng mức vào, chứ không phải là nơi chỉnh to nhỏ. Vì vậy sau khi chỉnh Gain xong, đừng đụng đến nó nữa (trừ trường hợp ban nhạc thay đổi volume của họ)
Nếu muốn chỉnh to nhỏ, Volume là nơi bạn cần phải chỉnh và luôn nhớ đến qui tắc Db
Nút PAD: Nếu tín hiệu sau khi đã giảm hết gain mà vẫn còn báo đỏ, nhấn nút PAD xuống, ngay lập tức, tín hiệu sẽ bị giảm 20 dB
III/ CHỈNH CHẤT TIẾNG
Việc quan trọng nhất, lắng nghe âm thanh bị dư hay thiếu cái gì,
Sau khi đã xác định đuợc chính xác vấn đề, bạn mới bắt đầu chỉnh
Vị trí 0dB: Không có tác dụng, Vặn qua phải, tăng. Vặn sang trái, giảm
1.LO : Thường cố định ở tần số 80Hz hay 100Hz : Tăng/giảm âm trầm. Giúp âm thanh có “lực”, ấm, đầy đặn nhưng nếu qúa sẽ làm âm thanh tối, nghe không rõ, bị ù.
2.MID : Thường cố định ở tần số 800 Hz, 1kHz hoặc 2 kHz. Tăng/giảm âm trung. Giúp âm thanh nghe rõ ràng, trung thực nhưng nếu tăng qúa sẽ làm âm thanh chói, bọng…Nếu giảm qúa sẽ làm âm thanh mờ, không nghe rõ từng chi tiết.
Bạn nên nhớ rằng hầu hết các giọng ca và nhạc cụ đều có tần số từ 200Hz đến 2kHz. (tham khảo bảng tần số của các âm thanh)
3.HI : Thường cố định ở tần số 8kHz hay 12kHz :
Tăng / giảm âm cao. Các chữ có “s, x, gi, tr, ch”, các nhạc cụ hihat, cymbal đều bị ảnh hưởng rất lớn bởi nút này. Nút HI giúp bạn có thể phân biệt được rõ ràng Sanh – Xanh – Tranh – Gianh – Chanh…, nghe ngọt lỗ tai, đuôi của tiếng Verb, Echo nghe rất đã, nhưng nếu đưa lên qúa, sẽ dễ gây ra hú và đứt treble.
4.MID FREQUENCY
Đối với những ai chưa có kinh nghiệm chỉnh âm thanh, Mixer có 3 tone là chọn lựa thích hợp nhất. Chỉ khi nào bạn thật sự hiểu rõ tính chất của từng tần số, bạn hãy chọn EQ có thêm phần Frequency.
Frequency (Freq): thường là Mid Freq, nút này cho phép bạn thay đổi tần số của phần Mid (tiếng trung) từ 200Hz đến 5kHz.
Nút này sẽ hoàn toàn không có tác dụng nếu bạn để nút Mid ở ngay giữa (0dB)
Nếu bạn tăng nút Mid lên 6 dB, có nghĩa bạn đã tăng tần số được xác định bởi nút Mid Freq lên 6dB. Và ngược lại.
Ví dụ : bạn để nút Mid Freq ở tần số 250 Hz, sau đó bạn giảm nút Mid xuống 3 dB, điều đó có nghĩa là bạn đã giảm 3 dB ở khoảng tần số 250 Hz.
Nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm để chỉnh Mid Freq, hãy thử dùng cách này: đưa Mid lên +9dB, sau đó xoay dần nút Mid Freq từ trái sang phải từ từ, lắng nghe để tìm tần số nghe TỆ nhất (bạn phải làm đi làm lại nhiều lần). Sau đó, chỉ việc dùng nút Mid để cắt bớt tần số đó.
Chú ý:
Luôn cố gắng bớt chứ đừng tăng. Ví dụ bạn cảm thấy âm thanh hơi tối, thay vì nâng treble, hãy thử giảm bass xem, còn nếu sáng quá, tiếng mỏng, thay vì tăng bass, giảm treble thử xem.
IV/ CHỈNH LOA KIỂM TRA.
Sau khi bạn đã hài lòng với độ lớn âm thanh, chất tiếng (EQ), bây giờ là lúc bạn chỉnh loa kiểm tra (Monitor) cho chính nhạc công đó.
Yêu cầu nhạc công tiếp tục thử, tăng nút Aux (mà bạn dùng để nối với hệ thống amp + loa kiểm tra) đến khi nào nhạc công cảm thấy hài lòng. Chú ý, Aux để kết nối Monitor nên là Aux
Pre, để âm lượng sẽ không bị ảnh hưởng lên xuống khi bạn đẩy cần volume. Bạn đừng bao giờ đụng vào nút Aux này nữa, trừ khi chính nhạc công đó yêu cầu. (nếu không bạn sẽ bị ăn búa !)
IV/ CHỈNH EFFECT.
Tất cả mọi thứ đã OK, nếu là nhạc cụ, chắc bạn không cần thêm effect vào (ngoại trừ trống hoặc nhạc cụ thùng như guitar thùng, violin, kèn…)
Bây giờ bạn hãy cho Effect vào
1.Chỉnh Effect Send ở master lên 0 dB, Effect Return ở master lên 0 dB.
2.Đưa effect của kênh lên từ từ cho đến khi bạn hài lòng.
CHÚ Ý :
Đèn input của effect chỉ được phép xanh. KHÔNG được đỏ trong bất kỳ tình huống nào.
Effect chỉ được phép nhỏ hơn tiếng thật (tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp nghe gần bằng cũng đã là qúa nhiều)
Sau khi hoàn thành 1 kênh, tiếp tục kênh tiếp theo…
Sau khi đã thử từng kênh, bạn hãy yêu cầu ban nhạc chơi một vài bài. Bạn hãy điều chỉnh lại các giọng ca và các nhạc cụ sao cho hài hoà hơn nữa (bạn hãy dùng fader mà điều chỉnh to nhỏ, đừng nên chỉnh lại các nút gain nếu không cần thiết)
Ngoài ra, chú ý những điểm sau đây :
1/ Các fader của từng kênh luôn nhỏ hơn Subgroup, và Subgroup luôn nhỏ hơn Master. Nếu các bạn làm ngược lại, các bạn sẽ mất headroom.
2/ Luôn theo dõi hai cột đèn LR, đừng để cho chúng vượt quá 0dB (để khi ban nhạc bất ngờ đánh lớn hơn bình thường , thì ta vẫn còn khoản headroom dự trữ).
3/ Lúc nhạc cụ hay giọng ca nào solo chính, ta hãy đưa phần đó lên; còn nếu không thì lại giảm xuống.
4/ Lúc Micro không sử dụng, lập tức nhấn MUTE để tránh hú.
5/ Bạn luôn phải nhớ:
• Tăng / giảm 3dB là tăng / giảm độ lớn âm thanh một CHÚT
• Tăng / giảm 6dB là tăng / giảm độ lớn âm thanh mà ta có thể nhận biết rõ ràng.
• Tăng / giảm 10 dB là tăng / giảm độ lớn âm thanh GẤP ĐÔI / MỘT NỬA
5/ Bạn đừng cố gắng bắt hệ thống âm thanh của mình chịu đựng qúa sức khả năng của nó, nếu không thì bạn phải trả giá rất đắt cho một buổi biểu diễn không thành công và một ngày hôm sau đen tối.
Mixer thật sự là một công cụ hữu ích dành cho người vận hành hệ thống audio. Với bàn mixer họ hoàn toàn có thể làm mọi thứ để cho ra âm thanh chất lượng như họ mong muốn.