Nguyên nhân và cách khắc phục loa bị rè.

Khi bạn nghe nhạc hay hát karaoke, bạn cảm thấy loa có hiện tượng bị rè, nhưng không biết tại sao. Bạn thường nghĩ loa bị hư, hay hỏng bộ phận nào đó. Có thể bạn sẽ đem đi sửa hoặc bảo hành. Tuy nhiên, trước khi làm điều đó, bạn nên kiểm tra kỹ lại từng thiết bị âm thanh trong dàn của mình. Bạn kiểm tra dây, đầu jack cắm, amply, mixer,…

Những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng loa bị rè.

• Loa bị rè do micro thường hú dài: Hiện tượng micro hú dài gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến chất lượng âm thanh của loa. Hù càng nhiều, loa càng dễ bị hư. Một tiếng hú ở loa treble trong 5 giây có thể hiểu rằng nó bằng khoảng 10 lần năng lượng phát ra của một tiếng xanh ban đánh liên tiếp 0,5 giây 1 lần. Mỗi khi micro có tiếng hú, cuộn dây loa sinh nhiệt lớn và nhanh hơn bình thường gấp nhiều lần, lượng nhiệt này thường không kịp tỏa ra môi trường và gây ảnh hưởng đến những bộ phận xung quanh dây loa.

• Kiểm tra dây nối và jack cắm: Kiểm tra dây loa và jack cắm xem có bị lỏng hay đứt không. Nên sử dụng dây và jack cắm chất lượng tốt để âm thanh được tốt nhất.

• Loa bị rè do bạn chia tần số crossover không thích hợp: Crossover là bộ lọc tần số âm thanh của loa. Việc chia crossover không thích hợp ảnh hưởng rất lớn đến âm thanh mà loa phát ra. Nếu bạn thường xuyên để sai crossover, loa sẽ bị rè. Trước khi cài đặt bộ lọc tần số âm thanh, bạn cần tìm hiểu thật kỹ thông số kỹ thuật của loa để đảm bảo cài đặt chính xác.

• Loa rè do hoạt động quá công suất: Bạn có thói quen bật loa âm lượng lớn khiến cho loa phải hoạt động quá sức và lâu ngày có thể gây cháy loa của bạn. Bạn cần nắm được công suất hoạt động tối đa của loa và điều chỉnh tần suất sử dụng sao cho hợp lý để giúp loa hoạt động tốt và lâu dài nhất nhất.

• Loa rè do bạn thường xuyên sử dụng EQ quá mức: Equalizer (EQ) là một thiết bị được thiết kế nhằm làm thay đổi tính chất âm thanh khi để âm thanh đi qua. Khi bạn tăng treble và bas,nhưng vẫn giảm mid thì hệ thống loa của bạn sẽ bị quá tải ở phần mid,nhưng thực tế lại không đủ âm lượng bạn cần.Luôn phải nhớ rằng EQ phần nhiều dùng để cắt những gì dư,chứ không phải tăng những gì thiếu(tốt hơn là cắt những gì dư). Hiện nay, hều hết các loa hiện đại đều sử dụng thiết bị này nhằm tối ưu hóa hệ thống âm thanh phát ra. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng EQ để điều chỉnh âm thanh không đúng cách, bạn sẽ làm loa bị hỏng và âm thanh phát ra bị rè.

• Loa rè do bạn sử dụng Compressors và Limiters không đúng cách: Thông thường, Compressors và Limiters là thiết bị dùng để điều chỉnh hiệu ứng âm thanh giúp giảm bớt sự biến động về âm lượng. Hai thiết bị này có tác dụng rất tốt cho loa, tuy nhiên nếu bạn không biết cách sử dụng, chúng có thể phản tác dụng và khiến loa của bạn bị rè.

• Loa rè do bạn thao tác tắt mở không đúng quy trình: Việc tắt mở không đúng quy trình là lỗi rất hay gặp nhưng để lại hậu quả rất xấu đối với loa. Khi bạn tắt mở không đúng cách, loa của bạn sẽ có một tiếng nổ lớn đột ngột làm ảnh hưởng không tốt đến hệ thống âm thanh phát ra. Bạn nên tuyệt đối tránh rút giắc cắm khi chưa tắt loa vì như vậy có thể làm loa của bạn nhanh hỏng hơn bao giờ hết.
• Amply đang bị quá tải: Công suất của Ampli không đáp ứng đủ công suất của loa có thể gây ra hiện tượng loa bị rè. Công suất lý tưởng nhất của amply là lớn gấp 2 lần công suất trung bình của loa. Giả sử một amply có công suất trung bình là 100W thì thống thường công suất tối đã của nó sẽ là 400W. Do đó chọn amply có công suất 200W là điều lý tưởng.
• Bạn để xảy ra tiếng nổ lớn đột ngột: Chúng ta phải luôn tuân thủ theo nguyên tắc :mở từ trên xuống dưới.Còn khi tắt thì từ dưới lên trên(khi mở,bạn hãy mở Power cuối cùng.Còn khi tắt,bạn hãy tắt Power đầu tiên). Đặt biệt,tránh rút giắc ,chạm dây, rớt mic,… gây ra tiếng động lớn trong khi hệ thống âm thanh đang hoạt động. Để được an toàn trong việc tắt mở nhầm, ta nên dùng bộ cấp nguồn tuần tự. Nên mua dây, jack loại tốt và việc hàn dây vào rắc cũng cần có đôi bàn tay khéo léo, khi rắc 6 ly bị xoay thì tốt nhất hãy loại chúng ra.
• Tín hiệu Mixer và các bộ Effect bị quá tải: Khi bạn cài đặt tín hiệu Mixer và bộ Effect của loa không đúng cách cũng gây ảnh hưởng không tốt đến loa và làm cho loa phát ra những tiếng rè hoặc sôi. Bạn phải chỉnh Gain lại thôi. Cái này liên quan nhiều đến chất lượng âm thanh, các bác hết sức lưu ý không để khâu nào bị clipping (hay là peak, hay là overload), mấy chữ báo hiệu này thường nằm cạnh cái đèn màu đỏ. Việc quá tải hệ thống tín hiệu gây ra hiện tượng méo, vỡ tiếng. Điều này ảnh hưởng xấu đến những điều mà bạn cần trong hệ thống âm thanh chất lượng cao.
• Loa có hiện tượng bi hỏng nhưng vẫn tiếp tục sử dụng: Nếu thấy loa của mình bị lỗi, bạn nên ngay lập tức khắc phục và sữa chữa. Nếu bạn nghe tiếng rè hay âm thanh lúc nhỏ lúc to thì tốt nhất hãy kiểm tra lại loa trước khi sử dụng tiếp. Điều đó đang báo hiệu cho bạn thấy hệ thống loa đang có vấn đề cần khắc phục ngay. Điều này không những giúp hệ thống loa luôn hoạt động ổn định mà còn nâng cao chất lượng âm thanh của bạn.

Cách khắc phục hiện tượng loa bị rè: 

• Thường xuyên kiểm tra loa bằng cách lấy tay ấn nhẹ vào màng loa, lặp đi lặp lại vài lần. Nếu bạn không thấy hiện tượng cọ sát có nghĩa là loa của bạn vẫn bình thường.
• Bạn kiểm tra xem phần ống côn dây loa và lõi nam châm có bị chạm vào nhau hay không.
• Bạn kiểm tra tâm lõi côn loa xem có bị lệch hay không.
• Bạn kiểm tra thật kỹ các mối nối giữa màng loa và côn loa, giữa màng loa và nhện loa xem có bị hở hay không. Đồng thời, bạn kiểm tra xem phần côn loa có bị bụi bẩn hay bị một vật dụng nào đó rơi vào hay không.
• Bạn kiểm tra lại phần dây dẫn từ dây loa vào màng loa.
• Hy vọng những lưu ý trên sẽ giúp bạn khắc phục được tình trạng loa bị rè.
• Kiểm tra rè do màng loa bị rách , giãn do bị ướt nước , làm lệch tâm lõi côn loa.
• Kiểm tra lai  côn trùng như ong tha đất chui vào làm tổ, gây kẹt côn loa.
• Kiểm tra lại rè do dây dẫn từ trạm dây loa vào màng sắp đứt rời.

Bạn muốn loa của bạn hoạt động ổn định và sử dụng lâu dài thì bạn nên thường xuyên kiểm tra, khắc phụ sự cố nhanh nhất để cho hệ thống âm thanh của bạn được hoạt động tốt. Tùy vào mục đích sử dụng, bạn nên chọn thiết bị phù hợp nhất. Không sử dụng thiết bị karaoke đẻ nghe nhạc hay ngược lại.

Nếu có thắc mắc, hay cần sự giúp đỡ, các bạn có thể liện hệ với Phan Nguyễn Audio.